در ایران، خرید ملک توسط اتباع خارجی توسط قانون ممنوع شده است و قوانینی هم در این خصوص وضع گردیده که شامل این است که خرید زمین زراعی توسط اتباع خارجی مطلقا ممنوع و فقط در صورت اینکه در چارچوب سرمایه‌گذاری خارجی باشد مجاز خواهد بود. در مناطق آزاد تجاری و صنعتی ایران، اجاره زمین به اتباع خارجی مجاز ولی فروش آن ممنوع است مگر به صورت قولنامه‌ای.
در این مقاله خواهید خواند:
مدارک مورد نیاز برای خرید ملک قولنامه ای توسط اتباع خارجی که اقامت دائم دارند
خرید ملک توسط اتباع خارجی ممنوع است و فقط به صورت خرید ملک قولنامه‌ای امکان پذیر بوده و برای آن متقاضی باید مدارک نام برده شده در زیر را تنظیم و به اداره ثبت محل وقوع ملک مورد نظر تقدیم کند.
- نام و نام خانوادگی
- تابعیت فعلی و در صورت تغییر تابعیت، تابعیت اصلی
- سن، تاهل (مرد در صورت تاهل تابعیت زن او قبل از ازدواج) تعداد فرزند و جنسیت
- تاریخ ورود به ایران، مدت اقامت، نقاط مختلف محل سکونت، شغل قبلی و شغل فعلی
- محل اقامت دائمی
- منظور از مالکیت نوع و مشخصات و مساحت و شماره پلاک و ثبت و محل وقوع ملک
- تعهد با این عنوان که هرگاه متقاضی بخواهد محل اقامت دائمی خود را به خارج از ایران منتقل کند باید ملک مورد تقاضای استملاک را حداکثر تا 6 ماه از تاریخ خروج از ایران به یکی از اتباع ایران یا افراد خارج از ایران که طبق مقررات اجاره استملاک تحصیل نموده‌اند انتقال دهد وگرنه اداره ثبت مربوط به مزایده املاک بیع شرطی از طریق مزایده بفروش رسانیده وجه آن را پس از وضع هزینه‌ها و عوارض قانونی به مالک می پردازد.
- تعیین کردن اینکه متقاضی و یا افراد خانواده او از اولاد، عیال و پدر و مادر که تحت حمایت وی هستند و با او در یک محل سکونت و یا در کسب و صنعت شرکت دارند ملک دیگری در ایران غیر از آن‌چه که مورد تقاضا است دارا می‌باشند یا نه و یا اگر ملک دیگری دارند نوع و مشخصات و محل آن باید تعیین شود.
- گواهی‌نامه عدم پیشینه کیفری
- رونوشت پروانه اقامت دائم که عکس متقاضی در آن الصاق و گواهی شده است.
مدارک مورد نیاز برای خرید ملک قولنامه ای توسط اتباع خارجی که اقامت دائم ندارند
- نام و نام خانوادگی و شغل دائم
- تابعیت فعلی و تابعیت اصلی (در صورت تغییر تابعیت)
- سن، وضعیت، تاهل، تابعیت فعلی همسر و قبل از ازدواج و در صورت داشتن فرزند تعداد، جنسیت و سن هریک
- محل اقامت دائمی متقاضی
- تصویر اسناد مالکیت و نشانی محل وقوعی ملک
- تصویر اوراق گذرنامه متقاضی
- متقاضی باید مدارک را طی اظهارنامه‌ای به یکی از سفارت‌خانه‌های ایران در خارج یا به استانداری محل وقوع ملک تقدیم کند.
آیا سند رسمی برای اتباع خارجی صادر می‌شود؟
به گفته رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک و سخنگوی قوه قضائیه افرادی که تبعه ایران نباشند، طبق قانون مدنی حق خرید اموال غیر منقول را ندارند بنابراین اگر کسی هم اموالی همچون زمین و مسکن خریده باشد سند رسمی داده نمی‌شود و ممکن است با سند عادی باشد که بارها تاکید بر آن شده که باید مجلس و دولت، جهت اعتبار سند رسمی با سازمان ثبت اسناد همراهی کنند.
صدور ثبت سند رسمی برای یک تبعه خارجی ممنوع و جرم است بنابراین این خرید و فروش‌ها با قولنامه انجام می‌شود زیرا قولنامه یک سند غیر رسمی به حساب می‌آید و این نوع معاملات تخلف به شمار نمی‌آیند. اسامی افرادی که در این قولنامه‌ها به عنوان مالک و مستاجر نوشته می‌شود واقعی نیستند.
موارد استثنائی خرید ملک توسط اتباع خارجی چیست؟
با توجه به اینکه قانون امکان تملک اموال غیر منقول را توسط اتباع خارجی محدود کرده است، صرفا در موارد زیر اتباع خارجی امکان تملک اموال غیر منقول را دارند:
- اتباع خارجی به موجب عهدنامه‌های مصوب بین دولت‌ها می‌توانند دارای حق استملاک شوند. به طور مثال مطابق عهدنامه عقد شده بین ایران و آلمان که در سال 1307 مورد توافق قرار گرفت اتباع آلمانی می‌توانند اموال غیر منقول را فقط برای سکونت، شغل یا صنعت تملک کنند.
- آیین نامه استملاک اتباع خارجی مصوب 1328 هجری شمسی مهم‌ترین منبع قانونی برای استملاک و خرید ملک توسط اتباع خارجی است. در اظهارنامه‌ای که فرد متقاضی به اداره ثبت محل وقوع ملک می‌دهد باید منظور از مالکیت واضح ذکر شده و اگر خود یا خانواده‌اش دارای ملک دیگری در ایران باشند، باید واضح در اظهارنامه قید شود. مطابق ماده 1 آیین نامه استملاک اتباع خارجی مصوب 1328، اشخاص حقیقی خارجی حق استملاک اتباع بیگانه در ایران محدود به خرید ملک برای محل سکونت یا صنعت و یا کسب خود دارند.
وضعیت تملک اتباع خارجی در ایران به چه صورت است؟
همانند سایر کشورها، ایران هم همانطور که از اموال خود حمایت می‌کند از دارایی اتباع خارجی نیز محافظت می‌کند؛ اما در خصوص بنا و تملک اتباع خارجی در ایران با هدف جلوگیری از تسلط و نفوذ در خاک کشور از آنجا که چنین اتفاقی می‌تواند زمینه ساز مشکلات زیادی برای کشور مقصد شود، امکان تملک املاک غیرمنقول وجود ندارد و حتی در شرایط مصلحتی امکان سلب تملک فرد بیگانه وجود دارد بنابراین هیچ ملکی به نام آن‌ها ثبت نمی‌گردد.
برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان آی ملک در ارتباط باشید.
سوالات متداول
خیر، هیچگونه سند رسمی مبنی بر تملک اتباع خارجی در ایران ثبت نمی‌شود و فقط به صورت سند عادی قولنامه‌ای می‌توان صادر کرد.
آیا سند رسمی برای تملک اتباع خارجی در ایران صادر می‌شود؟
بله، اتباع خارجی می‌توانند با داشتن مدارک لازم و یک سری اظهارنامه تحت شرایطی ملک قولنامه‌ای در ایران خریداری کنند.
آیا اتباع خارجی که اقامت دائم در ایران ندارند هم می‌توانند در ایران ملک خریداری کنند؟
در هر موردی که اتباع خارجی قصد تملک یا اجاره در ایران داشته باشند دفتر اسناد رسمی باید قبلا موافقت سازمان ثبت را جلب کند.
تملک و اجاره توسط اتباع خارجی به چه صورت است؟
